Qarpız Yerlə işıq sürəti ilə toqquşsa, nə baş verərdi?

Təsəvvür edin ki, təxminən 10 kiloqram ağırlığında olan qarpız inanılmaz sürətlə, işıq sürətinə yaxın, məsələn, 99%-i hərəkət edir və atmosferdə yanmadan Yerlə toqquşur. Belə bir hadisə baş verərsə, onun fəlakətli nəticələri olacaq. Bəs, bunun səbəbi nədir?

Lent.az xəbər verir ki, bir cisim işığa yaxın sürətlə hərəkət etdikdə, onun kinetik enerjisi böyük dəyərlərə qədər artır. 10 kiloqram ağırlığında və işıq sürətinin 99 faiziilə hərəkət edən qarpız vəziyyətində kinetik enerji təxminən 5,48x10^18 joul olacaq. Müqayisə üçün qeyd edək ki, bu enerji miqdarı təxminən 1,31 milyard ton trotil partlayışına bərabərdir.

Bu partlayışın miqyasını təsəvvür etmək üçün xatırlayın ki, indiyə qədər partladılmış ən güclü termonüvə bombası olan Çar Bombası təxminən 50 meqaton trotil hasilatına malik idi. Beləliklə, toqquşma zamanı qarpızın enerjisi Çar Bombasının gücündən 26 milyon dəfə çoxdur.

Qarpız Yerlə toqquşduqda, böyük miqdarda enerji ayrılacaq və bu, böyük dağıntılara səbəb olacaqdır. Zərbə yerində nəhəng krater əmələ gəlir. Bu krater insanın və ya təbiətin yaratdığı hər hansı kraterdən çox böyük olacaq. Partlayışın yaratdığı şok dalğası atmosferə yayılaraq yüzlərlə kilometr ətrafında dağıdıcı nəticələrə səbəb olacaq.

Bundan əlavə, zərbə dalğası yer qabığında yayılaraq təsir yerindən uzaqda zəlzələlərə səbəb olan güclü seysmik dalğalarla nəticələnəcək. Bu dalğa episentrdən xeyli məsafədə yerləşən binaların, körpülərin və digər infrastrukturların dağılmasına səbəb ola bilər.

Ancaq bu, hamısı deyil. Güclü partlayış atmosferə çoxlu miqdarda toz və zibil buraxacaq. Bu material stratosferə qalxa və uzun müddət orada qala, günəş işığının qarşısını ala bilər. Bu, Yer kürəsinin iqlimində əhəmiyyətli dəyişikliklərə gətirib çıxaracaq, ola bilsin ki, “nüvə qışı”na – atmosferin kölgələnməsi nəticəsində yaranan soyutma dövrünə gətirib çıxaracaq. Temperaturun aşağı düşməsi və günəş işığının azalması bitki və heyvanların tələf olmasına, bəşəriyyət üçün aclığa və digər fəlakətli nəticələrə səbəb ola bilər.

Beləliklə, bir qarpızın Yerlə işığa yaxın sürətlə toqquşması ən böyük nüvə fəlakətləri ilə müqayisə edilə biləcək dağıdıcı təsir göstərəcək. Dağıntı təkcə yerli deyil, həm də qlobal xarakter daşıyacaq, planetin iqlim və ekoloji sistemlərinə təsir edəcək. Bu hipotetik hadisə yüksək enerji fizikasında olan inanılmaz qüvvələri anlamaq və onlara hörmət etmək vacibliyini vurğulayır.