Fəlakətli leysanlar yağacaq – Niyə təhlükəlidir?

Qarşıdakı illərdə bizi qaranlıq bir perspektiv gözləyir: bəşəriyyət əvvəllər gözlənildiyindən daha çox fəlakətli leysanlarla üzləşəcək. Potsdam İqlimə Təsirin Tədqiqat İnstitutunun alimləri qlobal temperatur yüksəldikcə ekstremal yağıntıların intensivliyi və tezliyinin eksponent olaraq artdığını göstərən nəticələr təqdim ediblər.

Lent.az xəbər verir ki, bu barədə Potsdam İqlim Dəyişikliyi Araşdırmaları İnstitutu yazır.

Tədqiqat 21 müasir iqlim modelinin təhlilinə əsaslanıb və nəticələr hazırkı modellərin bu prosesi əhəmiyyətli dərəcədə aşağı qiymətləndirdiyini göstərib. Müxtəlif ölkələrin iqtisadiyyatına və sosial sabitliyinə ciddi təsir göstərən ekstremal yağış hadisələri daşqınlar və içməli suyun mövcudluğu ilə əlaqələndirilir. Bu cür hadisələr dünyanın müxtəlif regionlarında insan tələfatına və ciddi maliyyə itkilərinə səbəb ola bilər.

Tədqiqatın müəllifləri vurğulayırlar ki, cəmiyyət gələcək dəyişikliklərə hazır olmalıdır. Məlumatların təhlili göstərib ki, proqnozlaşdırılan nəticələr əvvəllər düşünüldüyündən daha kritik ola bilər. Ekstremal yağıntılar nəinki daha intensiv, həm də tez-tez olacaq.

Əhəmiyyətli bir tapıntı ondan ibarətdir ki, ekstremal yağıntıların intensivliyində və tezliyində artımlar əksər quru ərazilərində müşahidə edilsə də, ən əhəmiyyətli dəyişikliklər tropik bölgələrdə müşahidə olunur. Bu dəyişikliklər 1834-cü ildə Clausius-Clapeyron nəzəriyyəsinə uyğundur və bu nəzəriyyəyə görə, daha isti hava daha çox su buxarını saxlaya bilir.

Bu nəticələrin işığında yaxşı xəbər odur ki, termodinamika gələcək ekstremal yağıntı hadisələrini proqnozlaşdırmağı asanlaşdırır. Bununla belə, qlobal temperaturun artması və istixana qazları emissiyasının vəziyyəti daha da pisləşdirəcəyi kədərli perspektiv olaraq qalır. Bu, iqlim dəyişikliyinin qarşısını almaq və onun bəşəriyyətə dağıdıcı təsirlərini minimuma endirmək üçün təcili tədbirlərin görülməsi zərurətini xatırladır.