Putinin beynəlxalq səhnədə daha bir sarsıdıcı uğursuzluğu: TƏFƏRRÜATLAR

İndi ilk növbədə Ukrayna ilə müharibə və Qərbin sanksiyaları səbəbindən ciddi iqtisadi böhranla üzləşən Rusiya Avropa ilə ticarətdən əl çəkməyə və Asiya ölkələri ilə yeni əlaqələr qurmağa çalışır. Rusiya sanksiyalardan yan keçmək üçün Çin və Hindistan kimi ölkələrlə yaxınlaşmağa çalışır. Bununla belə, uzun müddət davam edən ticarət yollarının istiqamətini dəyişdirmək çətinləşir və getdikcə daha az ölkə Rusiya ilə iş qurmaq istəyir.

Lent.az-ın xəbərinə görə, bu barədə “The Wall Street Journal” yazır.

Bu il ABŞ Rusiya ilə işləyən xarici banklar üçün cərimə riskini artıran yeni qaydalar tətbiq edib. Bu ikinci dərəcəli sanksiyalar Rusiya ilə onun yeni tərəfdaşları arasında ticarətin artımını məhdudlaşdırır.

İndi Rusiyanın prioriteti neft tədarükünün yenidən istiqamətləndirilməsidir. Neft, qazdan fərqli olaraq, bütün dünyaya tankerlərlə nəql oluna bilər ki, bu da Rusiyaya Qərbin qiymət məhdudiyyətlərindən yan keçməyə imkan verir. Rusiya sanksiyalara məruz qalmayan köhnəlmiş tankerlərdən ibarət qondarma “kölgə donanmasından” istifadə edir.

Rusiya qazının ixracının çoxu əvvəllər Avropaya boru kəmərləri vasitəsilə gedirdi və Rusiyanın Çini təmin etmək üçün yalnız məhdud imkanları var. Pekin hələ də yeni böyük qaz kəmərini təsdiq etməyib. Təbii qazın xüsusi tankerlərdə mayeləşdirilməsi və nəqli mümkün olsa da, Rusiya bu sahədə məhdudiyyətlərlə üzləşir. ABŞ-ın yeni mayeləşdirilmiş təbii qaz layihəsinə qarşı sanksiyaları vəziyyəti daha da çətinləşdirir.

Rusiya üçün başqa bir problem, mövcud dəmir yolu xətlərinin Asiya ilə artan ticarət həcminin öhdəsindən gələ bilməməsidir ki, bu da ənənəvi olaraq prioritet olan kömür sektoruna mənfi təsir göstərir. Çinə kömür ixracı və ondan əldə edilən gəlirlər son vaxtlar durğunlaşıb.

Əvvəllər Moskva Şimal buzlu okeanı vasitəsilə daşımaların intensivləşdirilməsinə ümid edirdi, çünki Yaponiyaya səyahət Süveyş kanalı ilə 37 gündən fərqli olaraq cəmi 18 gün çəkir. Lakin sanksiyalar buzqıran gəmilərin qəbuluna mane olur və son illər bu marşrut üzrə yüklərin həcmi artmayıb. Rusiya həmçinin İran ərazisindən keçən Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi ilə Hindistana ixrac müddətlərini qısaltmağı planlaşdırır, lakin infrastruktur çatışmazlığı və maliyyə qeyri-müəyyənliyi layihəni ləngidir.

Xatırladaq ki, iyunun 24-də Avropa İttifaqı Şurası 116 hüquqi və fiziki şəxsin daxil olduğu Rusiyaya qarşı 14-cü sanksiyalar paketinin tətbiqini elan edib. Yeni sanksiyalar paketi Rusiya iqtisadiyyatının enerji, maliyyə və ticarət kimi mühüm sektorlarını hədəf alır və Avropa İttifaqının məhdudiyyətlərindən yan keçməyi çətinləşdirir. Yaxın gələcəkdə Avrop İttifaqı Rusiya neftinin boz tacirlərinə qarşı sanksiyaları da nəzərdən keçirəcək.