“Vaqner” Özəl Hərbi Şirkətinin qurucusu Yevgeni Priqojinin təyyarə qəzasında ölməsi Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının katibi Nikolay Patruşev tərəfindən təşkil edilib.
Lent.az xəbər verir ki, bu iddianı “The Wall Street Journal” nəşri Qərb kəşfiyyat xidmətlərinin nümayəndələrinə və Rusiya kəşfiyyatının keçmiş zabitinə istinadən yayıb.
Nəşrin həmsöhbətlərinin dediyinə görə, Patruşev Vladimir Putinə Yevgeni Priqojinin artan nüfuzu ilə bağlı hələ 2022-ci ilin yayından xəbərdarlıq etməyə başlayıb. Lakin mənbələrin verdiyi informasiyaya görə, Rusiya Prezidenti xüsusən də “Vaqner”in Ukraynadakı müharibədə uğurlar fonunda xəbərdarlıqlara məhəl qoymayıb.
Keçmiş Rusiya kəşfiyyatçısı iddia edir ki, 2022-ci ilin oktyabrında Priqojin Putinə zəng vurduqdan və sursat çatışmazlığından “kobudcasına” şikayət etdikdən sonra hər şey 180 dərəcə dəyişib. Bu söhbəti eşidən Patruşev bu hadisədən Putini Priqojindən uzaqlaşmağa inandırmaq üçün istifadə edir. Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının Baş katibinin fikrincə, Priqojin təhlükəli fiqura və artıq Kremlin nüfuzuna hörmət etməyən birinə çevrilmişdi.
WSJ qeyd edir ki, 2022-ci ilin dekabrında Patruşevin Priqojinlə mübarizədə qalib gəldiyi məlum oldu. Bu zamandan etibarən, Putin Priqojinin sursat çatışmazlığı ilə bağlı açıqlamalarına, həmçinin onun telefon zənglərinə məhəl qoymamağa başlayır.
23 iyun 2023-cü il tarixində Priqojin üsyan qaldırdı. Nəşr qeyd edir ki, bu anda Patruşev "hakimiyyəti öz əlinə aldı". The Wall Street Journal-ın yazdığına görə, Təhlükəsizlik Şurasının katibi Priqojini üsyanı dayandırmağa inandırmaq üçün silsilə telefon zəngləri təşkil etdi. O, “Vaqner”in yaradıcısına rəğbət bəsləyən zabitlərə də zənglər etdi. Priqojin isə bu zaman artıq Kremldən gələn zənglərə cavab vermirdi.
Patruşev həmçinin, Belarus lideri Aleksandr Lukaşenkoya və Qazaxıstan prezidenti Kasım-Jomart Tokayevə də zəng edib - o, münaqişənin həlli üçün vasitəçilər axtarırdı. WSJ həmsöhbətləri iddia edirlər ki, Tokayevə edilən zəng ən pis ssenaridən sığorta olub. Moskva təklif edir ki, Rusiya ordusu Priqojinin muzdlularının Moskvaya yürüşünü saxlaya bilməsə, Qazaxıstan 2022-ci ilin yanvarında KTMT qüvvələrinin ölkəyə gəlməsinə qarşılıq olaraq öz silahlı qüvvələrini Rusiyaya göndərməli idi. Lakin WSJ mənbələri bildirib ki, Kasım-Jomart Tokayev bu variantdan imtina edib.
Keçmiş rus kəşfiyyatçısının dediyinə görə isə, avqustun əvvəlində, “Vaqner” üsyanı artıq bitəndə və Priqojinin Belarusa “getməli” olduğu vaxt Patruşev köməkçisinə “Priqojini aradan qaldırmaq üçün” əməliyyat hazırlamağa başlamağı əmr edib.
Nəhayət, avqustun 23-də Priqojin uçmazdan əvvəl təyyarəsi Moskva hava limanında yoxlanılır. Qərb kəşfiyyat xidmətlərindəki mənbələrə görə, məhz yoxlama anında təyyarənin qanadının altına kiçik bomba qoyulub.
Nəticədə, Priqojinin göyərtəsində olduğu “Embraer Legacy 600” təyyarəsi Moskvadan havaya qalxdıqdan az sonra Tver vilayətində qəzaya uğrayıb. Priqojin və “Vaqner”in komandiri Dmitri Utkin də daxil olmaqla, təyyarədə olan 10 nəfərin hamısı həlak olub.
Priqojinin təyyarədə olması barədə xəbərlər dərhal ortaya çıxdı, lakin onun ölümünü Rusiya İstintaq Komitəsi yalnız avqustun 27-də rəsmən təsdiqlədi.
Kreml Priqojinin ölümündə hər hansı əli olduğunu təkzib edib. Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Putinin Priqojinlə birlikdə təyyarənin məhv edilməsi əmrini şəxsən verdiyi barədə deyilənləri “tam yalan” adlandırıb.
Oktyabr ayında “Valday” diskussiya klubunun iclasında çıxış edən Putin demişdi ki, ekspertlər həlak olan təyyarə sərnişinlərinin cəsədlərində əl qumbaralarının parçaları tapıblar. “Təyyarəyə heç bir kənar təsir olmayıb, bu, artıq müəyyən edilmiş faktdır, İstintaq Komitəsinin apardığı ekspertizanın nəticəsidir”, - o deyib.
İstintaq Komitəsi “yol hərəkəti təhlükəsizliyi və hava nəqliyyatının istismarı qaydalarını pozma maddəsi” ilə cinayət işi açıb, lakin hələ də Priqojinin təyyarəsinin qəzaya uğramasının səbəbləri ilə bağlı rəsmi versiya açıqlanmayıb, - deyə iddianı “The Wall Street Journal” nəşri qeyd edib.