Kibercinayətkarların istifadə etdiyi ən mürəkkəb proqramlar hansılardır?

Kibercinayətkarların ən mürəkkəb proqramları arasında məqsədli hücumlar və kibersilahlar üçün proqramlar var.

Lent.az-ın xarici mediaya istinadən xəbərinə görə, bunu
“Kaspersky laboratoriyası” şirkətinin informasiya təhlükəsizliyi üzrə aparıcı eksperti Sergey Lojkin deyib.

“Adətən ART qrupları tərəfindən həyata keçirilən hədəfli hücum (Advanced Persistent Threat – yüksək səviyyəli davamlı təhlükə) artan mürəkkəbliyin xüsusilə uzunmüddətli hücumudur. Burada qurbanın seçimi təsadüfi ola bilməz: ya böyük biznes, ya məxfi məlumatlarla işləyən dövlət təşkilatları, ya da hərbi təşkilatlar və s.”, - Lojkin bildirib.

Məqsədi kibertəhlükələrdən qoruyan sistemlərdən yan keçmək olan bu cür hücumlar üçün xüsusi proqram təminatı hazırlanıb. Belə proqramların məqsədi sistemə nüfuz etmək, özünə yer tapmaq və gizli şəkildə orada mövcud olmaqdır. Belə proqramları aşkar etmək olduqca çətindir; onlar qurbanın kompüter şəbəkələrində günlərlə, aylarla, hətta illərlə qala bilərlər.

“Ancaq daha mürəkkəb proqramlar var. Bunlar kiber silahlardır. Kiber silahlar kritik infrastruktura nüfuz etmək və onu məhv etmək məqsədi daşıyır. Yəni, bu, məsələn, sənaye müəssisəsinin, atom elektrik stansiyasının və ya kosmik nanotexnologiyanın kritik sisteminə nüfuz edən və avadanlıqları sıradan çıxaran proqramdır”, - mütəxəssis vurğulayıb.

Onun sözlərinə görə, kibersilahların ən məşhur istifadəsi zərərli kompüter qurdu olan “Stuxnet”dir.

“2010-cu ildə kəşf edilib və 2005-ci ildən inkişaf etdirildiyi iddia edilir. Bu, İranın uranın zənginləşdirilməsi obyektinin infrastrukturuna nüfuz edən zərərli proqram idi. O, sənaye sentrifuqalarına qoşuldu, onlara nəzarəti ələ keçirdi və onları artan sürətlə istifadə etmək əmrini verdi. Bu sentrifuqalar yüksək sürətlə fırlanmağa başladı və çökdü. Bundan əlavə, onların yerləşdiyi binalara da ziyan dəyib. Bu, İranın nüvə proqramını dayandırmaq üçün edilib”, - mütəxəssis qeyd edib.