İnsan niyə uşaqlığını xatırlamır? – İNANILMAZ CAVAB

Uşaqlıq xatirələrinin itirilməsi insanın fərdi xüsusiyyətləri, həyat şəraiti və qısamüddətli yaddaş itkisi zamanı onun psixi vəziyyəti ilə əlaqələndirilə bilər.

Lent.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bu barədə klinik psixoloq Stanislav Samburski məlumat verib.

Onun fikrincə, psixologiyada bu hadisəni izah etməyə çalışan bir neçə nəzəriyyə və fərziyyə mövcuddur.

“Uşaqlığı unutmağın mümkün səbəblərindən biri travmadır. Əgər insan uşaqlıqda fiziki və ya emosional zorakılıq, təhdid, yaxınlarını itirmə kimi mənfi və ya travmatik hadisələr yaşayıbsa, o zaman özünü ağrı və iztirablardan qorumaq üçün şüuraltı olaraq yaddaşından bu xatirələri sıxışdıra bilər. Buna psixogen amneziya deyilir”, - o, izah edib.

Psixoloq qeyd edib ki, psixogen amneziya insanın həyatında psixoloji gərginlik və ya travma ilə bağlı müəyyən dövrləri, hadisələri xatırlaya bilməməsi yaddaş pozğunluğudur:

“Bu, tam və ya qismən unutma, müvəqqəti və ya uzunmüddətli ola bilər. Psixogen amneziyaya tək bir travmatik hadisə, xroniki stress və ya zorakılıq səbəb ola bilər. Psixoloji müdafiə mexanizmi insana yaşanan dəhşətin öhdəsindən gəlməyə kömək edir. bu zaman beyin dəhşətə səbəb olan hər hansı bir travmatik hadisəni silməyə çalışacaq. Yaşamağa davam etmək üçün lazımdır.

Lakin bu o demək deyil ki, bu xatirələr beyindən tamamilə yox olur. Onlar müəyyən şərtlər altında, məsələn, psixoterapiya, hipnoz zamanı və ya bəzi tetikleyicilərin təsiri altında bərpa oluna bilər".

“Uşaqlıqda unutmağın başqa bir səbəbi seçicilikdir. Əgər insan öz uşaqlığına o qədər də önəm vermirsə və ya ona xüsusi bağlılığı yoxdursa, o, sadəcə olaraq uşaqlıq xatirələrinə diqqət yetirməyə və onları beynində aktivləşdirməyə bilər. Buna seçmə unutmaq deyilir”, - psixoloq vurğulayıb.

Samburski əlavə edib ki, "seçmə" unutma, insanın öz maraqlarına, məqsədlərinə, inanclarına və özünə hörmətinə uyğun gəlməyən məlumatı unutması prosesidir:

“Seçimli unutma psixoloji uyğunlaşma mexanizmidir ki, insana indiki və gələcəkdə onun üçün vacib, faydalı olan şeylərə diqqət yetirməyə kömək edir. Ancaq seçmə unutma ilə belə, xatirələr də yaddaşdan tamamilə silinir. Müəyyən şəraitdə, məsələn, uşaqların dostları ilə görüşərkən, fotoşəkillərə baxarkən və ya kitab oxuyarkən onları xatırlamaq olar”.