Mütəxəssislər ünsiyyətdə və münasibətlərdə narsissləri necə tanımaq barədə ətraflı izah veriblər.
Lent.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, narsisslər özünü fövqəlbəşər hesab etmələri, eqoizm, üstünlük kompleksi və başqalarına yuxarıdan aşağı baxmaq kimi xüsusiyyətləri ilə tanınırlar.
“Qeyd olunur ki, onlarla ünsiyyət yorucu və tükəndirici ola bilər. Sadə söhbət kimi görünən bir dialoq qəfil mübahisəyə çevrilə bilər. Narsissik şəxsiyyət pozğunluğu olan insanlara xas olan bəzi davranış xüsusiyyətlərini anlamaq, belə vəziyyətlərdə öz psixoloji sağlamlığınızı qorumağa kömək edəcək”.
Ailə psixoterapevti Kerri Enn Klivlendin sözlərinə görə, narsisslər əslində çox təyin edilə bilən insanlardır: “Siz onların şəxsiyyətini dərk edib maskalarının arxasına baxdıqdan sonra, nə deyəcəklərini və onları nəyin təhrik edəcəyini asanlıqla təxmin edə bilərsiniz.”
O bildirir: “Heç vaxt narsiss qarşısında özünüzü müdafiə etməyin, izah verməyin və ya mübahisə etməyin. Əks halda, onun yaratdığı zərərli dairəyə düşəcəksiniz”.
Narsiss necə manipulyasiya edir: əsas taktika
Məqalədə qeyd olunur ki, narsissik şəxsiyyət pozğunluğu olan insanlar özlərinə qarşı çıxıldığını hiss etdikdə, DARVO adlı manipulyasiya taktikası tətbiq edirlər (ingiliscə: Deny, Attack, Reverse Victim and Offender — inkar et, hücum et və qurbanla təqsirkarın rolunu dəyiş).
Klinik psixoloq Devid Hokinsin sözlərinə görə, bu, “narsisslə ünsiyyətdə diqqət edilməli birinci xəbərdarlıq siqnalıdır”.
Ekspert bu taktikanın üç əsas mərhələsini belə izah edir:
1. İnkar. Narsisslər tənqid və ya ittihamlara qarşı kəskin şəkildə müdafiəyə keçirlər.
2. Hücum. Onlar tezliklə qarşı tərəfə hücum etməyə başlayır, onun şəxsiyyətini və nüfuzunu hədəf alırlar. Keçmiş səhvləri xatırladır, tənqid edən şəxsin zəif tərəflərini qabardır və onu alçaltmağa çalışırlar.
3. Rolların dəyişməsi. Nəticədə narsiss özünü qurban kimi göstərir. O, baş verənlərdə haqsızlığa məruz qaldığını iddia edərək diqqəti öz davranışından yayındırmağa və başqalarının mərhəmət hissini oyatmağa çalışır.
Digər tipik manipulyasiya üsulları
Minimizasiya. Narsiss etdiyi zərəri kiçiltməyə çalışır.
Mövzunu dəyişmə. Tənqid olunduqda, məsuliyyətdən yayınmaq üçün söhbətin istiqamətini dəyişir.
Saxta çaşqınlıq. Bəzən başa düşmürmüş kimi davranır, söhbəti çıxılmaz vəziyyətə salır. Qəsdən unudulmuş, qarışıq və ya “səni anlamıram” tonunda davranır.
Cazibə hücumu. Bəzi narsisslər həddindən artıq tərif və saxta mehribanlıqla insanları öz tərəfinə çəkirlər.
Proyeksiya. Bu, psixoloji müdafiə mexanizmidir. Narsiss öz günahkar olduğu davranışları (məsələn, yalan, xəyanət, nəzarət) sizə isnad edir.
Sarkazm (yumor adı altında). Onlar çox vaxt sarkazmı zarafat kimi təqdim edərək sizin zəkaya, qabiliyyətə və ya görünüşə yönəlmiş iynəli sözlər işlədirlər.
Psixoterapevt Klivlendin sözlərinə görə, bu taktika və davranış modellərini tanıdıqda, onlarla daha rahat davranmaq və emosional zərər görməmək mümkün olur.
“Bu toksik davranışlara qarşı ən doğru reaksiya sadədir: sakit qalın, soyuqqanlı olun və neytrallığınızı qoruyun,” — deyə o vurğulayıb.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
