Dünyamızdakı hər bir ölkənin digər ölkələrin sakinləri arasında tanınmasını təmin edən bir çox xüsusiyyət var. Azərbaycan neft və qaz ehtiyatları, Koreya Xalq Demokratik Respublikasl dünyanın ən qapalı ölkəsi hesab olunur, ona görə də ona maraq həmişə qızışır, Yaponiyada yüzlərlə innovativ layihələr və unikal subkulturalar var, məsələn, Şotlandiyanın unikallığı onun milli geyimindədir.
Lent.az-ın məlumatına görə, bununla belə, dünyada böyük bir xüsusiyyət olan ölkələr də var, lakin onlar haqqında çox az adam eşidib. Dünyanın hər yerindən milyonlarla turist ora getmədiyi üçün bu yerlər o qədər də tanınmır və gözəl yerlər layiq olduğu diqqəti görmür.
Kiribati
Kiribatinin ərazisi 812 kvadrat kilometrdir, lakin onun ən şərq nöqtəsindən ən qərb nöqtəsinə qədər olan məsafə 4000 kilometrə qədərdir! Ölkə 33 kiçik adada yerləşir, ona görə də yalnız onun yerini bilənlər xəritədə tapa bilər. Arxipelaqın paytaxtı 63.000 əhalisi olan Cənubi Tarava şəhəridir.
Adalar 1943-cü ildə İkinci Dünya Müharibəsinin ən qanlı və ən dəhşətli döyüşlərindən birinin burada baş verməsi ilə məşhurdur. Yapon və ABŞ orduları arasında dağıdılmış tanklar, silahlar və texnikalar şəklində amansız döyüşün izlərinə hələ də adalarda rast gəlmək olar.
Kiribati dünyanın dörd yarımkürəsində yerləşən yeganə ölkədir. Ölkənin şərq adalarının sakinləri Yeni ili hamıdan tez qeyd edirlər, çünki bu torpaqlar +14 saat qurşağının ən şərq nöqtəsində yerləşir. Bəzi adalar bir-birindən o qədər uzaqdır ki, aralarındakı vaxt fərqi 25 saata qədər ola bilər.
Ölkənin özü zənginliyi və turistlər arasında populyarlığı ilə öyünə bilməz. Üstəlik, Kiribati yaxın onilliklərdə daşqın təhlükəsi altındadır. Yer üzündən itməmək üçün Kiribati rəhbərliyi hiylələrə əl atmalı olur.
2003-cü ildə dövlət Tayvanı tanıyıb və onunla diplomatik əlaqələr qurub: diplomatik gediş üçün Kiribati 2 milyon Avstraliya dolları alıb, lakin ölkə materik Çinlə münasibətləri korlayıb.
2018-ci ildə arxipelaq hökuməti qərarını ləğv edib və Kiribati mülki Boeing təyyarəsi və Çindən gələn bir neçə bərə cavab olaraq Tayvanı tanımasını geri götürüb.
Nauru
2009-cu ildə Nauru Cənubi Osetiya və Abxaziyanı suveren dövlət kimi rəsmən tanıyan dünyada dörd ölkədən biri olub. Bunun üçün Rusiya 21 kilometrlik kiçik dövlətə 50 milyon dollar verib ki, bu da infrastruktur və cəmiyyətdəki problemlərin həllinə yönəlib. Ölkənin cəmi 10.000 əhalisi var, ona görə də 50 milyonluq məbləğ rəhbərlik üçün təsir edici olub.
O vaxtdan bəri Nauru dəfələrlə öz geosiyasi mövqeyini “satıb”. Çin Naurunu Tayvanla diplomatik əlaqələri kəsməyə məcbur etmək üçün kiçik dövlətə 130 milyon dollar ödəyib. Bir neçə il sonra Çin Respublikası Nauru ilə əlaqələrini satın alıb və ölkə yenidən Tayvanla diplomatiya qurub.
Bir neçə saat ərzində Naurunun ərazisini gəzə bilərsiniz. Ölkənin İsveçrə kimi faktiki paytaxtı yoxdur, lakin əsas şəhər 750 nəfər əhalisi olan Yaren sayılır. Yarendə ölkənin yeganə hava limanı, duzsuzlaşdırma zavodu və elektrik stansiyası yerləşir.
Kiçik adanın içindən çaylar axmadığından Nauruda daimi içməli su qıtlığı var. Yağış yağmağa başlayanda 10 000 nəfərin hamısı küplərlə küçələrə çıxıb yağış suyunu toplayır. Avstraliya Naurunun təhlükəsizliyinə cavabdehdir, ona görə də quraq illərdə qeyri-qanuni Avstraliyaya daxil olmaq istəyənlər üçün qaçqın düşərgələri üçün yer əvəzində ölkəni təmiz su ilə təmin edir.
Öz ordusu yoxdur, amma bir neçə onlarla polis var. Nauru dünyanın ən kiçik müstəqil respublikasıdır.
Qviana
Dünyada artıq müstəmləkələr yoxdur, amma xaricdə departamentlər var. Qanuni olaraq müstəqil sayılan Qviana əslində Fransanın müstəmləkəsidir. Buradakı inzibati mərkəz paytaxt rolunu oynayır və regional şuranın sədri general qubernatorun əvəzi və ya prezidentin analoqudur.
2002-ci ilə qədər burada fransız frankı istifadə olunurdu, sonra isə avro dövriyyəyə buraxılıb. Qviananın rəsmi dili fransız dilidir və onu 21-ci əsrin ən böyük müstəmləkəsi edir, sahəsi 83.000 kvadrat kilometr, əhalisi isə 280.000 nəfərdir.
Qvianada bütün Avropanın istifadə etdiyi Fransanın yeganə kosmodromunun yerləşməsinə baxmayaraq, müstəmləkə planetin ən yoxsul ərazilərindən biri hesab olunur. Burada ancaq kosmodrom işçiləri və 3-cü piyada alayının əsgərləri yaxşı pul qazanırlar; qvianlıların qalan hissəsi qəpik-quruş alır.
Ölkədə sahil boyu uzanan yalnız bir asfalt yol var. Müstəmləkənin dərinliklərində sivilizasiya ilə əlaqə yaratmayan vəhşi qəbilələrə rast gəlmək olar. Paradoksal olaraq, müstəmləkəçi Qviana Cənubi Amerikanın müstəqil dövləti olan Surinama qarşı real ərazi iddialarına malikdir.
Cənubi Sudan
Nubiya eramızdan əvvəl 3-cü minillikdə yaranmış bir dövlətdir. O, indiki Sudan torpaqlarında yerləşirdi və ölkədə Misirə yaxın mədəniyyət var idi; inşaatçılar monumental məbədlər, piramidalar və saraylar ucaldıblar.
Daha sonra Nubiya misirlilər tərəfindən tutulacaq, onlar narazı nubiyalılarla o qədər sərt davranacaqlar ki, əsrlər boyu sakinlərdən heç biri ölkənin bir vaxtlar müstəqil olduğunu xatırlamayacaqdı. Misir döyüşçüləri firona baş əyməkdən boyun qaçıran hər kəsi öldürürülər və qətllərin sayı on minlərlə hesablanırdı.
O vaxtdan bəri Sudan torpaqları heç vaxt vahid dövlətə birləşdirilməyib. Əhalinin sıx məskunlaşdığı böyük ərazilər yüz illər boyu ibtidai insanların inkişaf səviyyəsində qalıb. Yalnız 19-cu əsrdə Avropadan gələn müstəmləkəçilər regionda dövlətçiliyin əsasını qoyublar.
Tədricən ölkə inkişaf edib və bu, ona 1956-cı ildə müstəqillik əldə etmək imkanı verib. Sudan Afrikanın ən böyük ölkəsinə çevrilib, lakin bu mövqedə uzun müddət qalmayıb. Demək olar ki, dərhal burada vətəndaş müharibələri başlayıb, diktatura rejimləri və partizanlar meydana çıxıb - bütün bunlar ölkəni yenidən məhv etməyə başlayıb.
56 illik müharibə və nifaqdan sonra Sudan iki ölkəyə bölünüb: Sudan və Cənubi Sudan. Şimalla Cənubun siyasətdə, iqtisadiyyatda, dində və mədəniyyətdə fərqli fikirləri olub, ona görə də ölkənin parçalanması qaçılmaz idi. Yeri gəlmişkən, Cənubi Sudan beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən tanınan ən gənc ölkədir.