Azyaşlı qızını ərə, yoxsa ölümə vermək? – Mahir Xəttab yazır

Zorla ərə verilən, ailəsinin “namusunu” xilas etmək üçün qurban seçilən azyaşlı qız uşaqları… Onlar uşaqdırlar! Kuklalarla oynamalı, məktəbdə gülərək dərs keçməli, uşaq filmlərinə baxaraq böyüməli idilər. Amma onların qarşısına “ərə verilmək” və ya “öldürülmək” kimi seçimlər çıxarılır. Bu, sözün əsl mənasında, cinayətdir.

Sabirabadda 16 yaşlı bir qızın “həyat yoldaşı” tərəfindən qətlə yetirilməsi — sadəcə bir qadın qətlinin statistikası deyil. Bu, bir ölkənin qanunlarında, ailə tərbiyəsində, təhsilində və cəmiyyətin vicdanında olan dəhşətli boşluqların nəticəsidir.

Bu hadisə bir daha sübut etdi: azyaşlı qızların erkən nikahları cəzasız qaldıqca, belə cinayətlər davam edəcək.

Bəs soruşan varmı o qız niyə 15 yaşında ərə getmişdi? Bu sualların cavabı yoxdur. Çünki bu ölkədə bəzi valideynlər “qızını qorumaq” adı altında onu zorla ərə verir, bəzi mollalar yaşa baxmadan nikah kəsir, bəziləri isə bütün bu qanunsuzluğa göz yumur.

Bu cinayətin qatili təkcə o qızın “əri” deyil.

Qızını erkən yaşda ərə verən valideyn, nikahı rəsmiləşdirən molla, buna göz yuman məmur — hamısı bu cinayətin ortaq qatilləridir.

Bu səbəbdən azyaşlı nikahlar dərhal aşkarlanmalı və ləğv edilməli, bu nikahları təşkil edən hər kəs cəzalandırılmalı, Təhsil Nazirliyi, Qadın və Uşaq məsələləri üzrə orqanlar məsuliyyət daşımalıdır. Media da bu hadisələri gündəmdə saxlamalı, unutdurmamalıdır.

Azyaşlı qızların nikahı — istər “razılıqla”, istərsə də məcburiyyətlə olsun — onların uşaq olma haqqının, gələcəyinin və bəzən də həyatının əlindən alınmasıdır. Bu, hüquqi olaraq cinayətdir, etik olaraq ləkədir, mənəvi olaraq isə ölümdür. Bəli, bir çox hallarda bu qızlar fiziki olaraq sağ qalsa da, psixoloji olaraq məhv olurlar.

Qızını azyaşlı ikən ərə verən — cinayətkardır!

Qız övladı zinətdir. Onun uşaqlığını əlindən alan hər kəs — istər ailə, istər cəmiyyət bu cinayətin ortaq iştirakçısıdır.

Erkən yaşda qızların ərə verilməsi nə bir adətdir, nə də “qismət” məsələsidir. Bu — birmənalı olaraq uşaq istismarıdır. Adı açıq şəkildə deyilməsə də, bu zorakılıq forması onların ruhunu, sağlamlığını, həyatlarını məhv edir.

Valideyn — qoruyan, yol göstərən, şəfqət verən bir şəxs olmalıdır. Amma qızını 15-16 yaşında, bəzən daha tez bir yaşda evləndirən valideyn artıq bu adı daşımaq haqqını itirir. Beləsinə valideyn demək yox, cinayətkar demək lazımdır.

Qanunlarda yazılır: azyaşlının nikahı qanunsuzdur. Bəs bu qanunu pozanlara nə olur? Əksər hallarda cəzasızlıq! Elə buna görə də bu faciələr davam edir.

Mütləq şəkildə azyaşlı övladını ərə verən valideynlər məhkəmə qarşısında cavab verməlidir. Həmçinin, belə nikahları bağlayan molla, kənd ağsaqqalı və ya “razı salan” hər kəs məsuliyyətə cəlb olunmalıdır. Dövlətin sosial orqanları tənbəllik etmədən risk altında olan ailələri yaxından izləməlidir. Çünki bu bir seçim deyil, bir vəzifədir!

Qız uşaqları ərə yox, məktəbə getməlidir. Kuklalarını qucaqlamalıdır, dərs oxumalıdır, uşaq kimi böyüməlidir. Onların gələcəyini əlindən alan hər bir valideyn, hər bir sistem — cəzasını çəkməlidir. Çünki bu artıq təkcə faciə deyil — bu, milli biabırçılıqdır.

Sabirabadda ölən 16 yaşlı qızın adı bu gün bizim hamımızın vicdanına yazılmalıdır. Bu bir ölümdür — amma sadəcə bir insan yox, bir gələcək, bir uşaqlıq, bir insanlıq ölüb.

Və biz susduqca, daha çox uşaq ölməyə davam edəcək!

Mahir Xəttab